Finał III edycji konkursu: Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy ...

W 2012 r. odbyła się III edycja konkursu „Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy ..." zorganizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Fundację Wspólnota Pokoleń.

Konkurs kierowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, a jego głównym celem jest pielęgnowanie wśród młodzieży pamięci o ofiarach Zbrodni Katyńskiej.

Uczniowie biorący udział w konkursie mieli za zadanie stworzenie karty z albumu poświęconej jednej z osób zamordowanych z rozkazu władz sowieckich wiosną 1940 r. Na tegoroczną edycję wpłynęło 409 prac nadesłanych ze 147 szkół, które zostały przygotowane przez 570 osób (wśród nich znalazły się także osoby mieszkające poza granicami Polski). Zdecydowana większość prac została wzbogacona fotografiami i dokumentami archiwalnymi, pozyskanymi często od rodzin ofiar. Ponadto w wielu wypadkach autorzy kart wykonali pionierską pracę, odkrywając nieznane dotąd pamiątki. Jury nagrodziło 39 prac (indywidualnych i zespołowych). Nagrodą dla laureatów i ich opiekunów był wyjazd edukacyjny do Katynia i Miednoje (7-14 października 2012 r.), który współfinansowała Fundacja PKO Banku Polskiego.

W drodze na Polskie Cmentarze Wojenne uczestnicy odwiedzili wiele miejsc pamięci związanych z II wojną światową. Pierwszym przystankiem na trasie objazdu było położone pod Mińskiem uroczysko w Kuropatach, gdzie w latach 1937-41 NKWD dokonywało masowych rozstrzeliwań. Prawdopodobnie w Kuropatach spoczywają Polacy, których nazwiska widnieją na wciąż nieujawnionej tzw. białoruskiej liście katyńskiej. Kolejnym punktem na mapie podróży było miejsce katastrofy smoleńskiej. Zapalając znicze młodzież upamiętniła ofiary tragedii z 10 kwietnia 2010 r. Następnie uczestnicy wyjazdu zobaczyli dawną siedzibę NKWD w Smoleńsku. Na Polskim Cmentarzu Wojennym grupa laureatów mogła oddać hołd bohaterom prac konkursowych. Ze Smoleńska uczestnicy wyjazdu edukacyjnego udali się do Tweru oraz Moskwy. Duże wrażenie wywarł na nich Plac Czerwony. Kulminacją tegorocznego wyjazdu była wizyta na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje. Miejsce to wywarło duże wrażenie na młodzieży, a zwłaszcza na potomkach ofiar tam pogrzebanych.

W trakcie tygodniowego objazdu edukacyjnego jego uczestnicy przemierzyli ponad trzy tysiące kilometrów.