Konkurs „Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy…”

„Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy…” to konkurs zainicjowany w 2010 r. przez Instytut Pamięci Narodowej. Inicjatywa jest od samego początku wspierana przez PKO Bank Polski.

Konkurs skierowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jego celem jest przywracanie pamięci o ofiarach Zbrodni Katyńskiej. Zadanie konkursowe polega na stworzeniu strony z albumu poświęconej konkretnej ofierze Zbrodni Katyńskiej.

Osoby biorące w nim udział opracowują koncepcję plastyczną pracy oraz wyszukują informacje o wybranym przez siebie bohaterze. Uczniowie poznają sylwetki zamordowanych, dowiadują się o ich życiu prywatnym, dokonaniach, sukcesach i roli jaką pełnili w życiu publicznym niepodległej Polski.

W tym roku konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem. Wzięło w nim udział niemal 600 osób, które przygotowały 318 prac konkursowych. Nagrodą I stopnia (wyjazd edukacyjny), uhonorowano autorów 46 najlepszych prac. Dodatkowo wyróżniono 24 prace nagrodą II stopnia w postaci gier i publikacji IPN, które wręczono podczas uroczystego spotkania finałowego w Muzeum Katyńskim w Warszawie.

W latach 2010–2013 laureaci konkursu wraz z opiekunami wyjechali do miejsc związanych z martyrologią Polaków na Kresach. Odwiedzili Polskie Cmentarze Wojenne w Katyniu, Miednoje, Charkowie i Bykowni. Przed dwoma laty z powodu napiętej sytuacji politycznej wyjazd na Wschód był niemożliwy. Laureaci wyjechali więc do Włoch, by odwiedzić miejsca związane z walkami 2. Korpusu Polskiego, w którym służyli  żołnierze ocaleni z obozów i łagrów w ZSRR. W ubiegłym roku zaś wyruszyli szlakiem walk 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, przemierzając m.in. Niemcy, Holandię, Francję, Belgię. Trasa tegorocznego wyjazdu wiodła przez Białoruś i Litwę, szlakiem tzw. białoruskiej listy katyńskiej. Wyjazd odbył się w dniach 24 września – 1 października 2016 r.